Varisler sadece estetik bir sorun mu? Bacak bacak üstüne atmak gerçekten varise neden olur mu? Varisler zamanla patlar mı? Spor yapmak varisleri artırır mı? Halk arasında yaygınlaşan bu tür efsaneler, hastaların yanlış bilgilerle hareket etmesine neden olabiliyor. Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Hastanesi’nden Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Ünal Aydın, varisler hakkında en sık sorulan soruları yanıtladı ve doğru bilinen yanlışları açıkladı.

Varis sadece yaşlılarda mı görülür?

Yanlış! Varis her yaşta görülebilir. Genetik yatkınlık, uzun süre ayakta durmak veya hareketsiz yaşam tarzı, gençlerde bile varis oluşumuna yol açabilir.

Bacak bacak üstüne atmak varise neden olur mu?

Hayır! Bu hareket, damarlar üzerinde kısa süreli bir baskı oluştursa da tek başına varis sebebi değildir. Asıl risk faktörleri uzun süre hareketsiz kalmak ve dolaşımı bozan yaşam alışkanlıklarıdır.

Varis sadece kadınlarda mı görülür?

Yanlış! Kadınlarda daha yaygın görülse de erkeklerde de varis oluşabilir. Erkeklerde de varis sıklığı oldukça fazladır ancak kozmetik hassasiyet daha düşük olduğu için ancak semptomlar ortaya çıktığında tedavi için başvuru yapmaktadırlar.

Varis sadece ayakta çalışanları mı etkiler?

Uzun süre ayakta durmak kadar uzun süre oturmak da varis riskini artırır. Bundan dolayı gün içinde hareket etmek ve düzenli egzersizi yapmak önemli. Ayrıca masa başı çalışanların alabileceği pratik önlemler hakkında şu püf noktalarını not edebilirisniz:

Uzun süre oturmak, bacaklardaki kan akışını yavaşlatır ve varis riskini artırır.

Her 30-60 dakikada bir ayağa kalkarak kısa bir yürüyüş yapın.

Çalışma ortamınız müsaitse telefon görüşmelerini ayakta yapın.

Hareketsiz bacaklar kan dolaşımını yavaşlatır, ancak küçük hareketler bile dolaşımı hızlandırır. Bunun için alınabilecek bazı önlemler şu şekilde sıralanabilir:

• Otururken topuklarınızı ve ayak parmaklarınızı yukarı aşağı oynatın.
• Bacaklarınızı sırayla uzatıp esnetin.
• Bileklerinizi çevirerek hareketlendirin.

• Bacak bacak üstüne atmayın!
• Ayaklarınızı düz şekilde yere koyun.
• Dik oturun ve belinizi destekleyin.

• Rahat kıyafetler ve hafif sıkı kompresyon çorapları tercih edin.
• Yetersiz su tüketimi kanın yoğunlaşmasına neden olabilir ve dolaşımı yavaşlatabilir. Günde en az 2 litre su için.

• Kafein ve şekerli içecekleri azaltın.

Varisleri önleyen egzersizler var mı?

Egzersiz varisi tamamen önlemez ancak masa başı çalışanlar ve fazla oturanların alabileceği pratik egzersiz önerileri var tabii ki. İşte onlardan bazıları:

• Ayak Parmak Uçlarında Yükselme (Topuk Kaldırma). Bu egzersiz baldır kaslarını çalıştırarak kanın yukarı pompalanmasına yardımcı olur. Ayakta ya da otururken ayak parmaklarınızın üzerinde yükselin, sonra topuklarınızı yere indirin. 20 kez tekrarlayın.
• Ayak Bileği Dairesel Hareketleri yapın. Bu hareket bacak damarlarının çalışmasını sağlar. Otururken ayak bileğinizi saat yönünde ve ters yönde çevirin. Her iki yöne 10 kez tekrar edin.
• Sandalyede Bacak Uzatma hareketi. Bu hareket bacak kaslarını harekete geçirerek dolaşımı artırır. Otururken bir bacağınızı uzatın ve birkaç saniye havada tutun, sonra diğer bacağı yapın. Her bacak için 10 tekrar yapın.

Sıcak su, sauna ve hamam varise neden olur mu?

Kısmen doğru diyebiliriz.! Aşırı sıcak, damarları genişleterek varis belirtilerini kötüleştirebilir. Mevcut varisleri olan hastaların çok sıcak ortamlardan kaçınması önerilir.

Spor yapmak varisleri artırır mı?

Yanlış! Aksine, düzenli yürüyüş, yüzme ve bisiklet gibi sporlar damar sağlığını korur. Ancak ağır ağırlık kaldırmak gibi yüksek basınç oluşturan egzersizler dikkatli yapılmalıdır.

Kendi kendime varislerimi yok edebilir miyim?

Hayır! Varislerin tamamen yok olması için tıbbi müdahale gerekebilir. Ancak düzenli egzersiz, bacakları yüksekte tutmak ve sağlıklı beslenme gibi önlemler, varis oluşumunu azaltabilir ve ilerlemesini önleyebilir.

Varisler zamanla patlayabilir mi?

Tedavi edilmeyen varisler zamanla cilt üzerinde incelme yaparak kanama riski oluşturabilir. Özellikle travma veya sert bir darbe durumunda varisli damarlar kanayabilir ve acil müdahale gerektirebilir.

Bitkisel kremler ve yağlar varisleri tamamen yok edebilir mi?

Hayır! Bitkisel ürünler bazı semptomları hafifletebilir ancak varisli damarları yok edemez. Bilimsel olarak kanıtlanmış tedaviler tercih edilmelidir.

Lazer tedavisi veya ameliyat varisleri tamamen yok eder mi?

Evet! Günümüzde gelişmiş tedavi yöntemleri ile varislerden tamamen kurtulmak mümkün. Ancak yeni varis oluşumunu önlemek için sağlıklı yaşam alışkanlıkları benimsemek şarttır.